Polskie prawo pracy jako zasadę stanowi, że rozwiązanie umowy o pracę powinno nastąpić za wypowiedzeniem, którego okres zależy od stażu pracy. Jest to mechanizm ochronny pracownika – chyba nikt z nas nie chciałby zostać zaskoczony nagłą i niespodziewaną utratą zarobku. Zasada ta nie obowiązuje jednak zawsze – pracodawca może natychmiastowo pożegnać się ze swoim podopiecznym stosując mechanizm opisany w art. 52 Kodeksu pracy, a więc stosując zwolnienie dyscyplinarne. Na czym ono polega?
Zwolnienie dyscyplinarne – na czym polega?
Zwolnienie dyscyplinarne, czy też formalnie, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, polega na natychmiastowym i jednostronnym zakończeniu stosunku pracy przez pracodawcę. Pracownikowi w takim przypadku nie przysługuje okres wypowiedzenia, a co za tym idzie zostaje odcięty od dochodów w sposób nagły.
Z tego powodu, zwolnienie to jest sankcją, która przewidziana jest tylko w przypadkach całkiem wyjątkowych.
Kiedy można zwolnić pracownika dyscyplinarnie?
Podstawowym powodem zwolnienia dyscyplinarnego jest ciężkie naruszenie przez pracownika obowiązków pracowniczych. Z wyjątkowo bogatego orzecznictwa wynika, że musi być to wykroczenie nie tylko intencjonalne, ale wręcz cechujące się znacznym stopniem winy. Najczęściej rzecz ujmując, jest to np. m:
- samowolne opuszczenie miejsca pracy,
- nieusprawiedliwiona absencja w pracy,
- niewykonanie polecenia służbowego, co w konsekwencji przyniosło zakładowi rażące straty.
Klasycznym powodem do zwolnienia jest też nietrzeźwość w pracy – w świetle ostatniego orzecznictwa poziom alkoholu w wydychanym powietrzu powinien zostać jednak zbadany przez organ porządkowy, nie przez pracodawcę czy osobę przez niego wyznaczoną (chodzi więc o konieczność wezwanie np. policji).
Ciekawym przypadkiem zwolnienia może być również używanie przez pracownika „lewych” zwolnień lekarskich. Również i w tym przypadku należy jednak udowodnić wyjątkowo negatywne skutki dla zakładu pracy.
Przeczytaj też: Asertywność w pracy – jak poprawnie wyrażać i przyjmować krytykę lub pochwały?
Zwolnienie dyscyplinarne – konieczna jest wina pracownika!
Warto jednak podkreślić, że do zwolnienia w trybie 52 artykułu Kodeksu pracy konieczna jest wina pracownika. W prawie przez winę rozumie się możność postawienia drugiej osobie zarzutu. Sądy, badając przesłanki zwolnienia w trybie art. 52 Kodeksu pracy, zwracają jednak uwagę także na stopień i natężenie winy pracownika. Doktryna zgodnie przyjmuje, że bez wypowiedzenia rozwiązać umowę można, gdy po stronie pracownika można udowodnić winę umyślną lub też rażące niedbalstwo.
Wina umyślna oznaczać będzie stan, w którym pracownik zmierza do czynu niedozwolonego lub się na jego zaistnienie godzi. Rażące niedbalstwo jest natomiast kwalifikowaną formą nieumyślności – polegać będzie na tym, że wprawdzie pracownik nie ma zamiaru zrobić nic złego, ale zachowuje się w tak nieodpowiedzialny, wręcz głupi sposób, że zachodzą negatywne konsekwencje.
Zwolnienie dyscyplinarne będzie uzasadnione wówczas, gdy pracownik przewidywał, że zdarzenie może nastąpić, ale lekkomyślnie sądził, że „akurat nie dzisiaj” lub gdy wprawdzie nic nie przewidywał, ale powinien, zważywszy na charakter pracy i ogólne doświadczenie życiowe wymagane od człowieka dorosłego.
Przeczytaj też: Pożyczka bez udokumentowanych dochodów – dla bezrobotnych bez zarobków
Popełnienie przestępstwa przez pracownika jako powód zwolnienia dyscyplinarnego
Drugim powodem zwolnienia dyscyplinarnego, które zostało przewidziane w polskim prawie jest popełnienie przez pracownika przestępstwa. Nie ma tutaj jednak dowolności – przestępstwo takie musi zostać popełnione w czasie trwania umowy. Po drugie, przestępstwo musi uniemożliwiać dalsze zatrudnienie pracownika na zajmowanym przez niego stanowisku.
Udowodnienie tego może być bardzo trudne – przykładowo jednak jeżeli pracownik jest kasjerem, a dokonał kradzieży w innym sklepie, może to zostać uznane za wystarczający powodów do zwolnienia w trybie 52 Kodeksu pracy z powodu utraty zaufania pracodawcy. Ważne jest to, że przestępstwo, o którym mowa, musi zostać stwierdzone prawomocnym wyrokiem bądź „musi być oczywiste”.
Wreszcie, trzecim powodem zwolnienia dyscyplinarnego jest zawiniona przez pracownika utrata uprawnień do wykonywanego przez niego zawodu np. lekarza, radcy prawnego, architekta.
Zostaw komentarz