Ulga rehabilitacyjna 2022 w PIT – ile wynosi i na jakie wydatki? Wymagane dokumenty

Podatnicy będący osobami niepełnosprawnymi lub osoby opiekujące się i mające na utrzymaniu osobę niepełnosprawną mogą skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej w 2022 roku. Z ulgi tej mogą skorzystać zarówno podatnicy rozliczający się w ramach podatku dochodowego od osób fizycznych, jak i osoby, do których zastosowanie mają przepisy o ryczałcie ewidencjonowanym. Odliczeniu mogą podlegać wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki, które związane są z umożliwieniem i ułatwieniem wykonywania codziennych czynności życiowych. Aby można było dokonać odliczenia, koniecznie trzeba spełnić kilka warunków. Jakie dokładnie one są i jak należy udokumentować wydatki?

Ulga rehabilitacyjna 2022 – czym jest? Warunki

Ulgą rehabilitacyjną nazywamy możliwość odliczenia od dochodu (podatek dochodowy od osób fizycznych) lub przychodu (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) kwoty wydatków, które zostały przeznaczone na cele rehabilitacyjne lub związanych z ułatwianiem wykonywania czynności życia codziennego. Osobami, które mogą skorzystać z prawa do ulgi rehabilitacyjnej, są:

• osoby niepełnosprawne, które są podatnikami lub
• podatnicy, którzy utrzymują niepełnosprawną osobę.

Osoba, która chce skorzystać z ulgi, musi legitymować się orzeczeniem o jednym z trzech stopni niepełnosprawności. Do ulgi uprawnieni są także podatnicy, którzy mają na utrzymaniu osobę niepełnosprawną. Może to być między innymi małżonek, dziecko czy też rodzic podatnika, który chce skorzystać z ulgi.

Kto jest uprawniony do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

Jak nadmieniono wcześniej osobami, które mogą skorzystać z ulgi, są osoby, wobec których sąd orzekł jeden z trzech stopni niepełnosprawności. Chodzi tutaj o niepełnosprawność znaczną, umiarkowaną i lekką.

Prawo do ulgi przysługuje również tym, którzy mają dokument orzecznika ZUS potwierdzający ich:

• częściową lub całkowitą niezdolność do pracy lub
• niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Ponadto, skorzystać z ulgi mogą również osoby, które otrzymały decyzję o przyznaniu renty ze względu na całkowitą lub częściową niezdolność do pracy. Osoby te muszą dodatkowo spełnić warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, a sama niezdolność do pracy musiała zaistnieć w tych okresach lub maksymalnie do osiemnastu miesięcy po ich ustaniu.

Co więcej, składkę zgodnie z literą prawa odliczą również, po spełnieniu określonych warunków osoby:

• z decyzją o przyznaniu renty szkoleniowej lub socjalnej, a także
• osoby przed 16 rokiem życia z orzeczeniem o niepełnosprawności.

Przeczytaj też: Świadczenie pielęgnacyjne 2022 – wniosek PDF – jak złożyć? Wysokość i dokumenty

Ulga rehabilitacyjna dla opiekunów osób niepełnosprawnych

Odrębną kategorią podatników uprawnionych do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej są osoby, które utrzymują niepełnosprawnego. Osobami niepełnosprawnymi na utrzymaniu podatnika są zazwyczaj rodzice, dzieci, małżonkowie lub rodzice małżonka. Może to dotyczyć także obcych dzieci, które zostały przyjęte na wychowanie lub przysposobione. Oprócz tego ustawa wymienia także rodzeństwo, ojczyma i macochę oraz zięciów i synowe.

Warunkiem koniecznym jest, by dochód osoby niepełnosprawnej nie przekraczał dwunastokrotności renty socjalnej. Wysokość tej kwoty określa ustawa o rencie socjalnej. Pod uwagę bierze się wysokość renty, która obowiązuje na koniec roku podatkowego. Ważną kwestią jest to, że do dochodów nie zalicza się:

• alimentów pobieranych na dzieci,
• zasiłku pielęgnacyjnego,
• świadczenia uzupełniającego, które przyznane jest osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji,
• jednorazowego świadczenia na rzecz rencistów i emerytów – 13 emerytury.

Co ciekawe, zgodnie z interpretacją organów podatkowych w sytuacji, gdy dzieckiem niepełnosprawnym opiekuje się dwoje rodziców, oboje mają prawo do odliczenia ulgi. Liczy się wówczas wysokość wydatków na dziecko, które zostały faktycznie poniesione. Limit odrębny dla każdego rodzica przysługuje natomiast wówczas, gdy mamy do czynienia z sytuacją, w której wydatki ograniczone są limitem kwotowym.

Jakie wydatki odlicza się w ramach korzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

W ramach ulgi podatkowej mamy do czynienia z dwoma rodzajami odliczeń. Pierwszymi z nich są wydatki nielimitowane, w ramach których podatnik uprawniony do ulgi może odliczyć pełną kwotę, jaka została przeznaczona na dany cel. Drugą kategorią są wydatki limitowane. Jak sama nazwa wskazuje, w tym wypadku odliczeniu podlega kwota, która mieści się w ustalonym odgórnie limicie kwotowym.

Przeczytaj też: Ulga odsetkowa 2022 – czym jest? Dla kogo, jak obliczyć? Dokumenty, PIT-2K

Wydatki nielimitowane

Katalog wydatków nielimitowanych jest szeroki. Wszystkie z obowiązujących aktualnie pozycji znaleźć możemy w ustawie o PIT, a konkretnie art.26 ust.7a. Do wydatków z tej kategorii należą między innymi:

• adaptacja oraz wyposażenie miejsca zamieszkania do potrzeb osoby niepełnosprawnej,
• przystosowanie pojazdu mechanicznego, którym przemieszcza się osoba niepełnosprawna do jej potrzeb,
• zakup, najem lub naprawa wyrobów medycznych (wyłączając np. pieluchomajtki, podkłady i wkłady anatomiczne),
• zakup różnego rodzaju pomocy szkoleniowych,
• opłata za turnus rehabilitacyjny lub pobyt w sanatorium, zakładzie rehabilitacji lecznicze i zakładzie opiekuńczo-leczniczym,
• opłacenie zabiegów rehabilitacyjnych,
• opłata za pobyt na koloniach lub obozach dedykowanych dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością.

Wydatki limitowane

Jeżeli chodzi o wydatki, które mają charakter limitowany, zaliczamy do nich:

• koszt zakupu leków, które osoba niepełnosprawna musi z zalecenia lekarza przyjmować na stałe lub czasowo,
• zakup wyrobów medycznych, do których zaliczamy pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne i chłonne majtki, a także podkłady oraz wkłady anatomiczne,
• koszty opłacenia przewodnika dla osoby niewidomej lub z niepełnosprawnością obejmującą narządy ruchu,
• koszty utrzymania psa przewodnika,
• koszty użytkowania samochodu osobowego, który osoba niepełnosprawna lub osoba mająca na utrzymaniu niepełnosprawnego posiada na własność.

Warto wiedzieć, że katalog wydatków uwzględniony w ustawie, obejmujący zarówno wydatki limitowane, jak i nielimitowane, jest katalogiem o charakterze zamkniętym. Nic spoza listy nie może więc zostać ujęte jako wydatek odliczany w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Przeczytaj też: Ulga na Internet 2022 – dla kogo i jak ją obliczyć? Małżonkowie, samozatrudnieni

W jaki sposób muszą być udokumentowane wydatki? Pies przewodnik i auto

Wszystkie osoby korzystające z ulgi podatkowej powinny zabezpieczyć możliwość skontrolowania zadeklarowanych wydatków w formie dokumentów stwierdzających poniesione koszty. Dokumentami takimi są między innymi rachunki, paragony, faktury, czy umowy.

Wyjątkiem w tym wypadku są koszty poniesione w związku z utrzymaniem psa przewodnika, używania samochodu osobowego, który należy do osoby niepełnosprawnej lub osoby, która ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną oraz koszty opłacenia przewodnika dla osoby niewidomej i z niepełnosprawnością ruchową. W tych sytuacjach podatnik nie ma obowiązku posiadania dokumentów, na podstawie których stwierdza się wysokość poniesionych kosztów. Ważne jednak, by podatnik korzystający z ulgi mógł udowodnić samo prawo do skorzystania z odliczenia.

Przeczytaj też: Ulga na dziecko 2022 – ile wynosi? Limit dochodów, do jakiego wieku? Zmiany