Wsparcie rządu dla kredytobiorców – wakacje kredytowe w 2022 i 2023 roku

Nowy projekt dotyczący wakacji kredytowych na lata 2022 i 2023 zakłada wsparcie dla kredytobiorców, którzy w związku z dynamicznie zmieniającą się sytuacją gospodarczą mają problemy ze spłatą zobowiązań. Pomoc dla osób, które spłacają kredyty i ze względu rosnącą inflację i wzrost stóp procentowych borykają się z trudnościami finansowymi, obejmuje nie tylko odroczenie spłaty rat, ale również inne rozwiązania, w tym likwidację wskaźnika WIBOR. Jak ma wyglądać wsparcie dla kredytobiorców i kto konkretnie będzie mógł z niego skorzystać?

Aktualizacja 14.07.2022: Ustawa o wsparciu dla kredytobiorców i wakacjach kredytowych została podpisana przez Prezydenta Andrzeja Dudę.

Rządowe wsparcie dla kredytobiorców – jak mają wyglądać wakacje kredytowe w 2022 i 2023 roku?

Zgodnie z zapowiedziami rządu, plan pomocy dla kredytobiorców ma objąć osoby, które w związku z wysokim poziomem inflacji i podnoszeniem stóp procentowych nie są w stanie sprostać spłacie zobowiązania zaciągniętego w złotówkach. Program zakłada możliwość odroczenia spłaty jednej pełnej raty (kapitałowo-odsetkowej) na kwartał zarówno w 2022, jak i 2023 roku. Z tego wynika, że przez dwa lata łącznie można ubiegać się o wakacje kredytowe trwające aż 8 miesięcy (4 raty w ciągu roku).

Istotną różnicą pomiędzy standardowymi wakacjami kredytowymi a ich ustawowym odpowiednikiem jest fakt, że przy opcji ustawowej nie są naliczane dodatkowe odsetki. Nie oznacza to oczywiście, że raty zostaną anulowane i po zakończeniu okresu odroczenia, zaległości będą musiały zostać uregulowane. Co ważne, osoby, które mają więcej kredytów hipotecznych, będą mogły wnioskować o wakacje kredytowe wyłącznie do jednego zobowiązania, które dodatkowo musi wiązać się z zaspokojeniem własnych potrzeb mieszkaniowych.

Na czym polegają wakacje kredytowe?

Wakacje kredytowe, najprościej ujmując, polegają na odroczeniu spłaty rat przez określony czas. Opcja ta nie jest dostępna dla wszystkich kredytobiorców. Nie wszystkie banki udostępniają taką możliwość i często zależy to od ich indywidualnej decyzji. Inaczej jest w przypadku zawieszenia spłaty rat kredytu ustanowionego na podstawie ustawy. Rozwiązanie takie było już wprowadzone w związku z trudną sytuacją kredytobiorców podczas pandemii koronawirusa.

Tarcza antykryzysowa ustanowiona jako wsparcie rządowe zakładała możliwość skorzystania z maksymalnie 3-miesięcznych wakacji kredytowych. Adresatami tej pomocy były osoby, które w związku z pandemią utraciły główne źródło dochodu lub straciły pracę. Obecnie rząd opracował analogicznie działający program pomocowy dla osób spłacających kredyty i borykających się z przejściowymi problemami finansowymi spowodowanymi zmieniającą się sytuacją gospodarczą.

Rosnąca inflacja w 2023 roku i systematyczne podnoszenie stóp procentowych sprawiły, że raty kredytów poszybowały w górę. Filarem programu rządowego ma być odroczenie spłaty rat, z którego będzie można skorzystać zarówno w 2022, jak i 2023 roku.

Przeczytaj też: Kredyt hipoteczny – ranking 2023 – oferty, warunki, kalkulator

Kto będzie mógł skorzystać z wakacji kredytowych?

Pierwotny plan rządu opierał się na postulacie udzielenia możliwości wnioskowania o wakacje kredytowe dla wszystkich kredytobiorców. Obecnie w projekcie nastąpiły zmiany, które ograniczają możliwość skorzystania z tej opcji. Wnioskować o zawieszenie spłaty rat kredytu mogą konsumenci, którzy zawarli umowę kredytową celem zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.

Co więcej, pomoc może dotyczyć tylko jednej umowy. Nie można więc skorzystać z ustawowych wakacji kredytowych dla więcej niż jednego kredytu. Oprócz tego zwrot „dla własnych potrzeb mieszkaniowych” wyklucza z grona adresatów pomocy, wszystkie osoby, które zaciągnęły kredyt na sfinansowanie zakupu nieruchomości pod wynajem.

Przeczytaj też: Zmiana oprocentowania kredytu hipotecznego na stałe – czy warto?

Pozostałe zmiany proponowane przez rząd

Wakacje kredytowe to niejedyne rozwiązanie, które zostało zaproponowane przez rząd w ramach pomocy kredytobiorcom dotkniętym wzrostem inflacji i poziomu stóp procentowych. Oprócz tego mamy jeszcze trzy pozostałe rozwiązania, które mają wejść w życie na podstawie specjalnej ustawy. Opisujemy je poniżej.

Przeczytaj też: Refinansowanie kredytu hipotecznego – na czym polega? Koszty i dokumenty

Likwidacja wskaźnika WIBOR – stawka referencyjna POLONIA

Zgodnie z założeniami, od dnia 1. stycznia 2023 roku, wskaźnik WIBOR 3M i 6M ma zostać zastąpiony stawką referencyjną POLONIA. Celem tego rozwiązania jest obniżenie oprocentowania zobowiązań kredytowych. Nowy wskaźnik wyznaczany przez Narodowy Bank Polski ma być korzystniejszy dla kredytobiorców i obniżyć poziom odsetek kredytowych.

Przeczytaj też: Raty kapitałowe i odsetkowe – różnice pomiędzy ratą stałą kredytu a malejącą

Dopłaty do kredytów hipotecznych – Fundusz Wsparcia Kredytobiorców

Kolejnym rozwiązaniem proponowanym przez rząd są dofinansowania kredytów hipotecznych, które mogłyby wynieść nawet do 2000 zł miesięcznie. Aby skorzystać z pieniędzy wypłacanych z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, trzeba jednak spełnić pewne warunki. Na wsparcie mogą więc liczyć osoby, które:

• posiadają status bezrobotnego (status ten musi posiadać przynajmniej jeden z kredytobiorców) lub
• konsumenci, których miesięczna rata spłaty zobowiązania przekracza próg 50% dochodu.

Co więcej, postulaty rządu zakładają również możliwość pomocy kredytobiorcom, których miesięczny dochód po uregulowaniu zobowiązania kredytowego jest niższy niż 1552 zł dla gospodarstw jednoosobowych i nie przekracza dochodu na osobę w wysokości 1200 zł – dotyczy to gospodarstw wieloosobowych.

Dopłaty mają charakter pożyczek, a więc po wyznaczonym okresie należy je zwrócić w ratach. Maksymalny czas wypłacania dopłat wynosić ma do 36 miesięcy, a zwrot ma następować po dwóch latach od ostatniej wypłaty dofinansowania.

Przeczytaj też: Niższa marża czy brak prowizji kredytu hipotecznego? Co lepiej wybrać?

Fundusz pomocowy dla banków

Fundusz pomocowy ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa na rynku finansowym. Ma on być wsparciem przede wszystkim dla banków, co docelowo ma wzmocnić wydolność sektora bankowego w przypadku gwałtownych zmian na rynku finansowym. Wartość funduszu ma sięgać 3,5 mld złotych. Ważną informacją jest to, że środki mają być pozyskane z zysków komercyjnych banków, a nie z budżetu państwa.

Przeczytaj też: Kredyt mieszkaniowy dla emeryta rencisty – kalkulator hipoteki dla 65-latka

Czy wakacje kredytowe proponowane przez rząd to dobre rozwiązanie?

W związku z rekordowo wysoką inflacją i sukcesywnie podnoszonymi stopami procentowymi sytuacja kredytobiorców, którzy spłacają zobowiązanie z opcją zmiennego oprocentowania, uległa pogorszeniu. Rata kredytu mogła wzrosnąć nawet o połowę lub więcej, co dla niektórych kredytobiorców oznacza znaczące obciążenie dla budżetu domowego. Wakacje kredytowe są rozwiązaniem doraźnym i powinny być traktowane jako czas na ustabilizowanie czasowych problemów finansowych.

W krótkiej perspektywie mogą one stanowić ratunek dla osób borykających się z przejściowymi kłopotami z płynnością finansową. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że zawieszenie spłaty rat kredytu wydłuża okres kredytowania. W przypadku skorzystania z ustawowych wakacji kredytowych dobrą informacją dla konsumentów jest fakt, że nie generują one dodatkowych odsetek.

Przeczytaj też: Kredyt hipoteczny dla kierowcy zawodowego 2023 a dieta

Wakacje kredytowe 2022 i 2023 – projekt rządu a opinia NBP

Narodowy Bank Polski zaopiniował projekt rządu w sprawie wsparcia dla kredytobiorców, wyrażając ogólną aprobatę dla całego przedsięwzięcia. Wątpliwości budzi jednak fakt, że możliwość skorzystania z wakacji kredytowych przyznawana jest bez uwzględnienia faktycznej sytuacji finansowej kredytobiorcy.

W praktyce, z zawieszenia spłaty rat mogą skorzystać wszyscy konsumenci, którzy zaciągnęli kredyt na sfinansowanie własnych celów mieszkaniowych. Jest to jedyny warunek, jaki stawia się przed potencjalnymi adresatami pomocy w postaci odroczenia spłaty rat. Nie bierze się natomiast pod uwagę faktu, czy kredytobiorca ma realne problemy ze spłatą zobowiązania. Zdaniem banku centralnego takie podejście może być bardzo kosztowne i stanowić jednocześnie zbyt mocną ingerencję w stosunki umowne na linii bank-kredytobiorca.

Przeczytaj też: WIRON® – ile wynosi? Notowania nowego wskaźnika 2023