Średnia krajowa 2023 – ile wynosi netto i brutto – dane GUS Polska i Europa

Średnia krajowa to wskaźnik makroekonomiczny uwzględniający dochody obywateli, a co za tym idzie ich poziom zamożności. Poza określeniem przeciętnego wynagrodzenia w Polsce, charakteryzuje on poziom rozwoju gospodarki danego kraju. Kwota średniego wynagrodzenia podawana jest zwykle w wysokości brutto. Instytucją odpowiedzialną za wyliczenia w Polsce jest Główny Urząd Statystyczny (GUS). Ile wynosi średnia pensja? Jak ta wartość kształtuje się brutto, a jak netto? Ile średnio zarabiają Niemcy, Anglicy czy Czesi?

Poniższy artykuł ukazał się w coponiedziałkowym cyklu #praca i kariera, w ramach którego wyjaśniamy naszym czytelnikom hasła z zakresu HR, rekrutacji, rynku zatrudnienia w Polsce. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami nt. tego jak napisać CV, list motywacyjny (darmowy wzór), jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej.

Średnia krajowa w Polsce w 2023 roku – brutto i netto

Według najświeższych danych z 04.2023, średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw w marcu 2023 roku wyniosła 7508,34 zł brutto. Jest to wzrost 12,6% rok do roku. A dla porównania, w marcu 2021 roku było to z kolei 5568,82 zł brutto.

Dane za 2022 rok w sektorze przedsiębiorstw wskazują wartość 6346,15 zł brutto. Był to wzrost o 934,7 zł w stosunku do roku 2020, kiedy przeciętne wynagrodzenie wynosiło 5411,45 zł brutto.

Średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw netto, na tzw. rękę w 2022 roku wyniosła 4656 zł, a w marcu 2023 roku już 5449 złotych.

Jak wyliczana jest średnia krajowa?

Średnia krajowa jest obliczana jako suma wynagrodzeń całkowitej liczby pracujących, podzielona przez liczbę pracujących zawodowo. Wskaźnik ten jest istotny dla rozwoju gospodarki. Gdy średnia krajowa jest wyższa, wtedy więcej jest zasiłków, składek i opłat uiszczanych przez ludzi, co pozytywnie oddziałuje na rozwój całej gospodarki. Zwykle wzrost średniego wynagrodzenia jaj to miało miejsce w 2020 roku, powoduje wzrost wpłaconych składek ZUS.

Przy wyliczaniu średniej krajowej bierze się pod uwagę:

• honoraria wynikające z umowy o pracę,
• dochody brutto,
• udziały w zysku,
• wypłacone premie,
• kwoty otrzymane za nadgodziny.

Średnia krajowa w gospodarce narodowej

Średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw uwzględnia jedynie przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 9 osób. Taki wskaźnik nie uwzględnia więc sytuacji wszystkich Polaków. Z tego powodu GUS podaje także dane o przeciętnym wynagrodzeniu w gospodarce narodowej, aktualizowane jeden raz w roku.

Najnowsza aktualizacja miała miejsce 9. lutego 2021 roku. Podane przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej za 2020 rok to kwota 5167,47 zł brutto, oznacza to wzrost w stosunku do 2019 roku o 249, 30 zł.

Przedstawione powyżej dane określają średnie wartości dla całej Polski.

Przeczytaj też: Minimum socjalne 2023 i egzystencji w Polsce – co to jest? Kwota granicy ubóstwa

Średnia pensja w gospodarce narodowej w poszczególnych województwach

Średnia krajowa różni się w zależności od miasta czy województwa. W poszczególnych województwach istnieją wyraźne różnice w zarobkach Polaków. Fakt ten ilustrują następujące dane z 2018 roku:

Jednym z problemów przy ustalaniu średniej krajowej jest fakt, że dane GUS wyraźnie zawyżają Polacy najlepiej zarabiający. Należy zauważyć, że około 50% ludzi zatrudnionych na polskim rynku pracy zarabia znacznie mniej niż wynosi przeciętne wynagrodzenie. Mediana znajduje się więc znacznie niżej niż wartość średniej.

Przeczytaj też: Pierwsza pożyczka za darmo – ranking darmowych chwilówek online

Wpływ pandemii na średnią krajową

Pandemia skutkowała już do tej pory kilkumiesięcznym spadkiem wysokości średniej krajowej, jednak dotychczas sytuacja wracała regularnie do normy. Dalsze spowolnienia gospodarcze są możliwe w przypadku reakcji rządów na rozszerzającą się okresowo epidemię.

Przedłużanie lockdownów na pewno nie pomoże w wyjściu na prostą. Skutkuje to zwykle ograniczoną możliwością sprzedaży dóbr i zrywaniem łańcuchów dostaw. Może to skutkować także obniżeniem wynagrodzeń lub zwolnieniami pracowników. Te negatywne trendy oficjalnie stara się powstrzymać rząd wprowadzając kolejne pakiety pomocy, jednak zdaniem wielu komentatorów środki nie są dobrze dystrybuowane.

Zgodnie z prognozą Centrum Badania Opinii Publicznej (CBOS) podstawowe potrzeby życiowe w Polsce można sobie zabezpieczyć przy wynagrodzeniu brutto nie niższym niż 1467 zł miesięcznie na osobę w gospodarstwie domowym.

Przeczytaj też: Płaca minimalna 2023 – ile wynosi polska najniższa krajowa pensja i stawka godzinowa? Brutto i netto

Prognoza zarobków na najbliższe lata

Prognozuje się, że wynagrodzenia w Polsce na tle świata będą systematycznie wzrastały. Przewiduje się, że sporo czasu upłynie zanim zbliżymy się do poziomu krajów najbardziej rozwiniętych.

W 2020 roku zarobki w Polsce nadal wynosiły jedynie połowę średniego wynagrodzenia w USA. Przewiduje się, że w bieżącej dekadzie osiągniemy poziom 2/3 pensji w USA. Dynamika wzrostu pensji w Polsce w ciągu kolejnych dekad będzie większa niż w Chinach, Meksyku czy Hiszpanii. Dla pracowników to dobra wiadomość – ich pensje w Polsce będą wtedy systematycznie rosły.

Przeczytaj też: Pożyczki bez dochodów – dla bezrobotnych bez zaświadczeń o zarobkach

Średnia krajowa w Polsce na przestrzeni lat

Od wielu lat przeciętne wynagrodzenie w Polsce praktycznie cały czas rośnie. Oto dane za ostatnie 12 lat:

Więcej statystyk z poprzednich lat znajdą Państwo u źródła: https://www.zus.pl/baza-wiedzy/skladki-wskazniki-odsetki/wskazniki/przecietne-wynagrodzenie-w-latach.

Przeczytaj też:

• 13. emerytura 2023 – dla kogo i ile wynosi?
• 14. emerytura 2023 – dla kogo, ile wyniesie i kiedy wypłata? Tabela
• Waloryzacja emerytur i rent 2022 – tabela – minimalna emerytura – ile wyniesie?
• Zasiłek pogrzebowy 2023 z ZUS i KRUS – dla kogo, ile wynosi, jaki wniosek złożyć?

Przeciętne wynagrodzenie w Europie – Niemczech, Norwegii, USA, Ukrainie

Obecne zarobki w Polsce wynoszą około 865 euro. Jednak aż w 10 europejskich krajach przeciętne zarobki są ponad dwa razy wyższe, a w niektórych przypadkach nawet ponad trzy razy wyższe niż u nas. Oto niektóre dane europejskie:

Nieco mniej, ale nadal sporo więcej niż w Polsce, zarabia się w krajach takich jak: Włochy, Austria, Hiszpania (w każdym z nich około 1800 euro) czy też Cypr (tu około 1600 euro). Na Słowenii czy w Estonii to kwota około 1100 euro. Podobnie natomiast jak u nas (po przeliczeniu na euro) zarabia się w Grecji, Chorwacji czy Słowacji.

Średnia płaca na Ukrainie wynosi ok. 600 zł i jest porównywalna ze średnią płacą w Rosji. Według Forbesa pięciu rosyjskich oligarchów zgromadziło w 2019 roku o 46% środków więcej niż kwota depozytów, którą udało się odłożyć w bankach wszystkim obywatelom Rosji.

Wahania przeciętnego wynagrodzenia netto w 2020 roku podczas pandemii

W ciągu ostatniej dekady średnia pensja w Polsce miała tendencję wzrostową. Jednak w 2020 roku, ze względu na pandemię nastąpiło chwilowe wyhamowanie tego wzrostu. Średnia krajowa spadła z poziomu 5489,21 zł w marcu do kwoty 5285 zł w kwietniu. W maju nastąpił jej dalszy spadek do kwoty 5119,94 zł brutto.

W czerwcu i lipcu 2020 zanotowano wzrosty średniej krajowej odpowiednio do kwot 5286 zł i 5382 zł. W październiku była to już kwota 5458,88 zł. Jeśli chodzi o średnie wynagrodzenie miesięczne, to prawdziwie rekordowy był grudzień 2020 roku, kiedy wyniosło ono 5973,75 złotych brutto.