PPK – czym są, czy warto, od kiedy, jak zrezygnować z Pracowniczych Planów Kapitałowych?

Pracownicze Plany Kapitałowe (zwane dalej też jako PPK) zostały wprowadzone przez polski parlament w 2018 roku. PPK są dobrowolnym systemem długoterminowego oszczędzania. Pracownicze Plany Kapitałowe to element polityki obecnego rządu, mający na celu nakłonienie Polaków do oszczędzania na swoje przyszłe emerytury przy wsparciu pracodawcy i państwa polskiego. W poniższym tekście wyjaśniamy cele i zasady nowej formy oszczędzania. A także staramy się skonfrontować opinie za i przeciw PPK i ewentualnie jak zrezygnować. Czy warto przystąpić? Mamy nadzieję, że przybliżą się Państwo do podjęcia decyzji po lekturze poniższego artykułu.

Program oszczędzania na emerytury zwany PPK powstał przy współpracy państwa z:

• Polskim Funduszem Rozwoju,
• organizacją pracodawców,
• oraz związkami zawodowymi.

Pracownicze Plany Kapitałowe – co to jest – cele i założenia

Przy okazji jakichkolwiek dodatkowych form oszczędzania na emeryturę, pojawia się pytanie: jak zjeść jabłko i mieć jabłko? Otóż – nie da się. Trzeba wybrać!

Idea Pracowniczych Planów Kapitałowych nie jest nowa. Podobne rozwiązania, dotyczące powszechnego oszczędzania na emeryturę, są szeroko stosowane na świecie. W Polsce funkcjonowanie PPK reguluje ustawa o pracowniczych planach kapitałowych z dnia 4 października 2018 roku. Pracownicze Plany Kapitałowe mają pełnić rolę wentylu bezpieczeństwa dla gospodarki oraz być swego rodzaju poduszką bezpieczeństwa dla systemu emerytalnego.

Wsparcie państwa polskiego w oszczędzaniu obywateli polega na:

• tworzeniu banku informacji o PPK,
• opracowywaniu procesu wdrożenia systemu PPK  i potrzebnej dokumentacji,
• wsparciu przy dokonywaniu wyboru instytucji finansowej zarządzającej PPK przez pracodawców,
• bieżącej obsłudze formalno-prawnej.

Od kiedy działa program?

Ustawa o PPK weszła w życie w dniu 1 stycznia 2019 roku. Przystępowanie pracodawców do PPK następuje od lipca 2019 roku. Różne podmioty mogą dołączyć do systemu jeszcze na początku 2021 roku.

Przyczyny wprowadzenia ustawy

Jedną z przesłanek do wdrażania programu są niekorzystne trendy demograficzne występujące aktualnie w Polsce. Stąd konieczność tworzenia kapitału emerytalnego na przyszłość. Według badań OECD obecnie w Polsce na 100 osób pracujących przypada 31 emerytów. Już w 2050 roku liczba tych emerytów może ulec podwojeniu z 31 na ponad 60 osób.

Wyższa liczba emerytów oznacza zmianę tzw. stopy przełożenia, to jest stosunku pierwszej emerytury do ostatniej pobranej pensji. Aby utrzymać tę stopę przełożenia, tak istotną dla przyszłego emeryta na poziomie europejskim, trzeba wesprzeć przyszły budżet emerytalny dodatkowymi oszczędnościami w postaci wprowadzanych Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Przeczytaj też: Waloryzacja emerytur i rent 2021 – tabela – minimalna emerytura – ile wyniesie?

Pracownicze Plany Kapitałowe – zasady ogólne

PPK obejmują wszystkich pracowników w wieku od 18 do 54 lat, którym pracodawca odprowadza składki emerytalno-rentowe. Program nie obejmuje osób samozatrudnionych, służb mundurowych i rolników.

Pracownicze Plany Kapitałowe są obowiązujące dla podmiotu zatrudniającego. Jeśli chodzi o osoby z przedziału wiekowego 55-69, mogą one uczestniczyć w PPK, gdy złożą oświadczenie o przystąpieniu do niego.

Przewiduje się, że docelowo w programie uczestniczyć będzie do 11,5 mln osób. Składka podstawowa jest obligatoryjna, natomiast składka dodatkowa jest dobrowolna. Przewiduje się specjalne dopłaty z Funduszu Pracy dla osób aktywnie uczestniczących w PPK.

Ustawa o PPK – dodatkowe wpłaty, umowy i rodzaje inwestycji

Ustawodawca przewiduje także możliwość:

• zadeklarowania dodatkowych wpłat, zarówno przez pracodawcę, jak i uczestnika PPK,
• wysyłki za granicę (we wszystkich językach UE),
• gwarantowania własności środków i zwolnienie ich z jakiejkolwiek egzekucji.

Zgodnie z ustawą istnieje konieczność zawarcia dwóch umów:

• umowy pomiędzy pracodawcą i instytucją finansową,
• umowy pomiędzy pracownikiem i instytucją finansową.

Ustawa określa, że pieniądze będą inwestowane przez następujące instytucje:

• Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych,
• Powszechne Towarzystwo Emerytalne,
• Pracownicze Towarzystwo Emerytalne,
• Zakłady Ubezpieczeń.

PPK – czy warto przystąpić? Ile procent można zyskać?

Rok 2050 – polska emerytka wypoczywa nad morzem dzięki PPK.

Inaczej niż jak to było w przypadku IKE czy IKZE, pracownik nie musi oszczędzać samodzielnie. Autorzy projekty zakładają, że środki będą gromadzone wspólnie przez:

• pracującego, który wpłaca 2% swojej płacy brutto. Składkę tę może zatrudniony zwiększyć o dodatkowe 2%. W przypadku pensji poniżej 1,2 krotności najniższego wynagrodzenia za pracę, pracownik może zmniejszyć swoją wpłatę do 0,5% wynagrodzenia brutto.
• zatrudniającego, który wpłaca każdego miesiąca kwotę minimalną 1,5% oraz dodatkowo 2,5% podstawy obliczenia składek emerytalno-rentowych.
• państwo polskie, z budżetu państwa pracownik otrzymuje na powitanie 250 zł, a potem dopisuje się do jego konta każdego roku kwotę 240 zł.

Każdy indywidualnie powinien rozsądzić czy mu się opłaca przystąpić do planów. My jako redakcja DarmoPożyczka.pl ani nie zachęcamy ani nie odradzamy. Polecamy poczytać więcej nt. historii podobnych produktów oszczędnościowych i wypłat lub ich braku. Zawirowania polityczno-wojenne zdają się nie grozić naszemu krajowi, a na emeryturę oszczędzać przecież trzeba. Najlepiej potraktować PPK jako dodatkowy element w dywersyfikacji swojego przyszłego portfela emerytalnego.

Pracownicze Plany Kapitałowe – ich użyteczność dla pracownika

PPK obejmuje tych pracowników w wieku 0d 18 do 54 lat, za których pracodawca płaci składki emerytalno-rentowe. Stawkę określa pracownik i pracownik może ją zmienić w dowolnym czasie. Gdy zatrudniony uzyskuje miesięczny dochód z różnych źródeł, nie wyższy niż 120% minimalnego wynagrodzenia za pracę (za 2021 rok 2800 zł brutto), wybiera stawkę pomiędzy 0,5% a 2% wynagrodzenia. Dochodzą do tego, w pełnym wymiarze wpłaty od pracodawcy i ze środków publicznych.

Pracodawca może płacić nawet więcej niż obowiązkowe 1,5%. Decyzja pracodawcy może tu zależeć np. od stażu pracy pracownika.

Uwaga! Sprawdź pożyczki i kredyty dla emerytów – tutaj!

Rezygnacja z PPK i wypłata środków

W celu dokonania formalnej rezygnacji z udziału w Pracowniczym Planie Kapitałowym, pracownik powinien złożyć deklarację pisemną. O złożeniu takiej deklaracji pracodawca informuje instytucję finansową prowadzącą rachunek pracownika. Warto zaznaczyć, że taką deklarację o rezygnacji należy składać co 4 lata. Oznacza to, że okres ważności deklaracji o rezygnacji z PPK wynosi 4 lata. Osoba, która zrezygnowała z PPK, może w każdym czasie przystąpić do tego programu.

Urzędowy wzór deklaracji o rezygnacji z Pracowniczego Planu Kapitałowego:

Wypłata zgromadzonych środków ma być dokonywana po osiągnięciu tego samego wieku zarówno przez kobiety jak i mężczyzn. Nie można wypłacić środków tuż po osiągnięciu

Pracownicze Plany Kapitałowe opinie – wady i zalety

Argumenty za przystąpieniem do Pracowniczego Planu Kapitałowego są następujące:

• zatrudniony otrzymuje od państwa 240 zł każdego roku (250 zł na powitanie) i od pracodawcy 1,5% przy deklarowanej wpłacie podstawowej 2%,
• środki na PPK to przyszłe uzupełnienie emerytury,
• zaoszczędzone pieniądze mogą być dziedziczone po śmierci uczestnika programu,
• osoby o niskich zarobkach mogą obniżyć składkę do 0,5%,
• gromadzone środki są prywatne tzn. mogą zostać w części wypłacone w każdej chwili, jednak po zapłaceniu podatku.

Poza zaletami nowej formy oszczędzania, pojawiają się też opinie krytyczne. Wśród argumentów przeciw przystąpieniu do PPK wyróżnić można:

• brak możliwości wypłacenia w dowolnej chwili całości środków, np. przed 60. rokiem życia możemy wypłacić pieniądze własne i 70% środków od pracodawcy, zapłacimy przy tym podatek 10% od zysków kapitałowych. Poza tym nie otrzymamy tego, co dołożyło państwo.
• zagrożeniem może być słaba koniunktura – kapitał najprawdopodobniej będzie maleć i nie będzie waloryzowany,
• kolejny rząd może zmienić ustawę i środki mogą przestać być prywatne – tak jak to było w przypadku oszczędności w OFE,
• podczas urlopu wychowawczego czy macierzyńskiego nie następuje dopływ środków,
• pewna kwota jest jednak z pensji potrącana i posiadamy mniej pieniędzy na własne inwestycje.

Reasumując, Pracownicze Plany Kapitałowe wydają się być korzystną alternatywą na wyższą emeryturę po 60. roku życia, jednak dla wielu tak odległa perspektywa kryje zbyt wiele niewiadomych.

Z drugiej strony kwoty jednorazowo odkładane na ten cel nie są zbyt wysokie, kumulują się i podlegają wzrostowi przy korzystnej koniunkturze. Trzeba także zauważyć, że mamy tu do czynienia ze wspomaganiem zarówno ze strony pracodawcy, jak i państwa.