Wysokość płacy minimalnej ulega corocznej aktualizacji na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów. Przepisy wydawane są około połowy września roku poprzedzającego, by dać przedsiębiorcom i ich księgowości czas na przygotowanie się do nowego wyzwania finansowego. Wysokość pensji minimalnej w roku 2023 została określona na kwotę 3490 zł brutto miesięcznie, natomiast stawka godzinowa na 22,80 zł brutto. Od 1. lipca jednak kwoty te wzrosną po raz pierwszy również w połowie roku (z okazji wyborów?). O ile? O tym w dalszej treści. Praca za minimalną krajową dotyczy aż 1,5 miliona Polaków. Ile dokładnie na rękę zarabiają w tym roku? Jak najniższa płaca zmieniała się przez lata? Dlaczego rządy podnoszą płacę minimalną? Co jest zapowiadane na rok 2024?
Minimalna krajowa pensja w roku 2023 – ile na rękę?
Uwaga! 13.09.2022 r. Rada Ministrów przyjęła projekt, według którego w 2023 roku będą dwie podwyżki minimalnej pensji. Płaca minimalna wynosi 3490 złotych brutto miesięcznie – od 1. stycznia, z kolei od 1. lipca będzie to już kwota wyższa, bo wynosząca 3600 złotych brutto. Minimalna stawka godzinowa ma wynieść – od 1. stycznia – 22,80 zł brutto/h, a od 1. lipca – 23,50 zł brutto/h.
Zmiany zostały podane w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 13. września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 roku. Rozporządzenie zostało wydane na podstawie ustawy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu o pracę z 10.10.2002 r.
Ekonomiści podają, że kwota minimalnego wynagrodzenia powinna oscylować w granicach 45-55% przeciętnego wynagrodzenia na umowie o pracę. Nigdy więcej z racji złego wpływu na rynek pracy. Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2020 roku wyniosło 5168,93 zł brutto, według danych Głównego Urzędu Statystycznego. Oznacza to, że stosunek najniższa krajowa/przeciętna krajowa wynosi 54%.
Najniższa krajowa i stawka godzinowa na przestrzeni lat – tabela
Wzrost płacy minimalnej brutto w ciągu ostatnich 10 lat:
Rok | Wysokość płacy minimalnej brutto | Minimalna stawka godzinowa brutto |
2022 | 3010 zł | 19,70 zł |
2021 | 2800 zł | 18,30 zł |
2020 | 2600 zł | 17,00 zł |
2019 | 2250 zł | 14,70 zł |
2018 | 2100 zł | 13,70 zł |
2017 | 2000 zł | 13,00 zł |
2016 | 1850 zł | 12,00 zł – wprowadzenie tego instrumentu |
2015 | 1750 zł | brak |
2014 | 1680 zł | brak |
2013 | 1600 zł | brak |
2012 | 1500 zł | brak |
2011 | 1386 zł | brak |
2010 | 1317 zł | brak |
2009 | 1276 zł | brak |
Powyższa tabela wskazuje na dynamiczny wzrost płacy minimalnej w ciągu ostatnich kilku lat. Ostatnie wysokie wzrosty pensji minimalnej są odzwierciedleniem polityki obecnego rządu. Rekordowy, bo aż 20-procentowy wzrost płacy w roku 2020 w stosunku do roku 2019 został uznany za specjalistów za szaleństwo.
Skokowe tempo podnoszenia wynagrodzeń miało sprawiać, że przedsiębiorcy mniej chętnie będą zatrudniać pracowników na najsłabiej opłacanych stanowiskach. Jednakże kampania przed wyborami parlamentarnymi rządziła się swoimi planami i rząd postanowił rzucić najtłustszą z możliwych „kiełbasę wyborczą”.
Przeczytaj też: 13. emerytura 2023 – dla kogo, ile wyniesie?
Wprowadzenie minimalnej stawki za godzinę pracy
Minimalna stawka godzinowa została wprowadzona przez nowo powstały rząd PiS, Solidarnej Polski i Polski razem i zaczęła obowiązywać od roku 2016. Jej wprowadzenie należy ocenić bardzo dobrze, ponieważ dysproporcje związane ze stawką w najgorzej opłacanych zawodach były ogromne. Przedsiębiorcy nie mogli już płacić stróżom lub ochroniarzom głodowych stawek 4-6 zł za godzinę. Oczywiście, za sprawą tej legislacji spadło zatrudnienie w niektórych zawodach, ale wzrosły pensje dla najlepszych pracowników.
Przeczytaj też: Średnia krajowa 2023 – ile wynosi netto i brutto – dane GUS Polska i Europa
Najniższe wynagrodzenie w Polsce w najbliższych latach – 2024
Zwróćmy uwagę, że plan rządu Zjednoczonej Prawicy zakładał szybsze podwyższanie płacy minimalnej w najbliższych latach. Miało to być:
- 2600 zł – w 2020 roku (zrealizowane)
- 3010 zł – w 2021 roku (było 2800 zł),
- nieznana kwota pośrednia – w 2022 roku,
- i w końcu 4000 zł – w 2023 roku (jest 3490 zł brutto, a od 1. lipca ma być ostatecznie 3600 zł brutto).
Czy te plany zostaną zrealizowane? Najpewniej nie, z racji kroczącego coraz żwawiej kryzysu gospodarczego. Problemy dla gospodarki już nie pełzają w naszą stronę. Widać już wręcz jak nadchodzą i można rozróżnić ich kształty i skalę na widnokręgu przewidywań.
Dodruk gotówki, rozdawanej przedsiębiorcom w tarczach typu PFR 2.0 (lista PKD) czy innych zapomogach, nie miał pokrycia w wyprodukowanych produktach lub usługach. Jedyną rzeczą, która nieco hamuje skokowy wzrost inflacji jest stosunkowo niski poziom cyrkulacji pieniędzy w obiegu.
Może się okazać, że nikt z nas nie będzie zarabiał mniej niż 4000 zł już w roku 2021, gdy nadmuchana złotówka ulegnie dewaluacji. W najgorszym razie płace nie drgną, a wzrosną jedynie ceny produktów i usług.
Proces dewaluacji walut lokalnych, których przykładem jest np. polski złoty, powtarza się według danych historycznych – średnio co 27 lat. Twarde waluty jak dolar czy euro są bardziej bezpieczne, warto więc posiadać ich małą rezerwę.
Przeczytaj też: Pożyczka bez udokumentowanych dochodów – dla bezrobotnych bez zarobków
Przyczyny podnoszenia płacy minimalnej
Warto zadać sobie pytanie, dlaczego tak naprawdę płaca minimalna musi być podnoszona? Przyczyn jest kilka, ich pochodzenie jest różne, ale wymienimy je w skrócie tuż obok siebie:
- inflacja w Polsce – czyli spadek siły nabywczej pieniądza, którego skutkiem jest wzrost cen – poprzez płacę minimalną rządy „stymulują” pracodawców do podnoszenia wynagrodzeń bez względu na zyski przedsiębiorstw lub wydajność pracownika, by zniwelować malejącą siłę nabywczą pensji,
- wyższe pensje = wyższe podatki i składki – od każdej pensji pracownika Skarb Państwa pobiera odpowiedniej wysokości opłaty na ubezpieczenia społeczne oraz podatek dochodowy, w przypadku podwyżki płacy minimalnej o 200 zł, tylko 141 zł trafia do pracownika, koszt pracodawcy to aż 240 zł, z czego prawie 100 zł płaci on na składki i podatek za zatrudnionego – dane te są łatwe do sprawdzenia w kalkulatorach wynagrodzeń online,
- od płacy minimalnej zależy wysokość składek zusowskich dla przedsiębiorców – dokładnie 60% płacy minimalnej wynosi comiesięczna składka dla osób prowadzących działalność gospodarczą, 30% z kolei dla osób będących na preferencyjnym okresie 2-letnich składek – w ten sposób wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia rosną kolejne opłaty dla firm.
Przeczytaj też: Minimum socjalne 2023 i egzystencji w Polsce – co to jest? Kwota granicy ubóstwa
Pensja minimalna a wysługa lat, dodatek stażowy i inne wpływy
Wysługa lat i dodatek stażowy są niezależne od wysokości pensji minimalnej, która odnosi się do podstawy wynagrodzenia. Ponadto, do minimalnego wynagrodzenia nie wlicza się też:
- nagród jubileuszowych,
- odprawy pieniężnej – przy przejściu na emeryturę lub rentę,
- wypracowanych nadgodzin,
- dodatku za pracę w nocy.
Przeczytaj też: Jak napisać CV – bez doświadczenia? Wzór ogólny – Word
Płaca minimalna w Europie – w Holandii, Niemczech, UK
Europejski Urząd Statystyczny (Eurostat) udostępnia co roku rzetelne informacje na temat wysokości minimalnego wynagrodzenia w krajach Unii Europejskiej i nie tylko. W tabeli poniżej znajdą Państwo wartości, które zarabiają pracownicy w Holandii, Niemczech, Francji, Anglii i całym UK, Czechach, Norwegii i innych krajach. Przedstawiamy wartości z 2 ubiegłych lat:
Kraj | Minimalne wynagrodzenie |
Luksemburg | 2141 euro |
Irlandia | 1706 euro |
Holandia | 1680 euro |
Belgia | 1625 euro |
Niemcy | 1584 euro |
Wielka Brytania | 1583 euro |
Francja | 1539 euro |
Hiszpania | 1108 euro |
Słowenia | 940 euro |
Malta | 777 euro |
Grecja | 758 euro |
Portugalia | 740 euro |
Litwa | 607 euro |
Estonia | 584 euro |
Polska | 583 euro |
Słowacja | 580 euro |
Czechy | 546 euro |
Chorwacja | 537 euro |
Rumunia | 461 euro |
Węgry | 451 euro |
Łotwa | 430 euro |
Bułgaria | 311 euro |
Dane: Eurostat, aktualizacja 18. sierpnia 2020
Jak widać w powyższej tabeli, nie istnieje coś takiego jak europejska płaca minimalna. Każdy kraj ustala wysokość minimalnego wynagrodzenia samodzielnie. Mechanizmy jego podawania są generalnie 2:
- odgórnie ustalona kwota, jak w Polsce,
- kwota oparta na danych pochodzących z rynku.
Przeczytaj też: Zwiększenie wiedzy o finansach – sposoby na podwyższenie finansowego IQ
W samej Unii Europejskiej istnieje szereg państw, które nie posiadają ustawowo ustalonej płacy minimalnej. Wśród tych państw można wymienić:
- Austrię,
- Cypr
- Danię,
- Finlandię,
- Szwecję,
- Włochy.
W Norwegii również nie ma minimalnego wynagrodzenia, jednak dla imigrantów w niektórych branżach zostały ustalone minimalne stawki za godzinę pracy.
Jesli Rząd nie zmusi pracodawca przeciętnemu pracownikowi więcej nie zapłaci! Ale trzeba rozumieć także i przedsiębiorcę, za często te zmiany
Najniższa krajowa rośnie, stawka godzinowa też. Problem, czy te wzrosty przewyższą inflację?
ceny rosną, płace niestety wolniej, co będzie jak skończy się zerowy VAT na niektóre towary.