Odprawa przy zwolnieniu z pracy 2022 – kiedy się należy? Zwolnienie grupowe a indywidualne – lata pracy

Pracodawca zobowiązany jest do wypłacenia odprawy w razie, gdy zachodzi konieczność rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Musi to stanowić wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie, a odprawa może przysługiwać też w momencie likwidacji stanowiska pracy. Przepisy te jednak nie będą mogły znaleźć zastosowania, jeżeli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników. Przeczytaj poniższy artykuł i sprawdź, w jaki sposób wysokość odprawy zależy od okresu zatrudnienia i czy można zwolnić pracowników chronionych.

Wypowiedzenie umowy o pracę a odprawa

Pracodawca może zwolnić pracownika z przyczyn niedotyczących tegoż pracownika na przykład, gdy:

• pracodawca (lub przedsiębiorstwo) znalazł się w trudnej sytuacji finansowej,
• zachodzi konieczność likwidacji stanowiska pracy.

Kiedy nie należy się odprawa? Jeśli pracodawca zatrudnia nie więcej niż 20 osób, nie jest on zobowiązany do wypłacenia odprawy.

Czy można zwolnić pracowników podlegających ochronie?

Artykuł 10 ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników mówi o tym, że:

1. Pracodawca może rozwiązać stosunki pracy w drodze wypowiedzenia z pracownikami, których stosunek pracy z mocy odrębnych przepisów szczególnej podlega ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem. Może to nastąpić wobec pracowników, których dopuszczalne jest wypowiedzenie stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia.
2. Aby takie zwolnienie mogło nabrać mocy prawnej nie może nastąpić zgłoszenie sprzeciwu przez związek zakładowej organizacji w terminie 14 dni od momentu otrzymania zawiadomienia o wypowiedzeniu. Jeżeli natomiast taki wniosek o sprzeciwie wpłynie to pracodawca nie ma możliwości wypowiedzenia stosunku pracy na powyższych zasadach.
3. Pracowników podlegających ochronie można zwolnić także w momencie, gdy z przyczyn ich niedotyczących nie jest możliwe dalsze zatrudnianie na dotychczasowych stanowiskach pracy.

Szczególne zasady rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników

Przepis ustawy art. 1 ustawa 1 stosuje się w razie konieczności rozwiązania stosunków pracy przez pracodawcę, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników, a przyczyny nie dotyczą pracowników. Rozwiązanie może nastąpić na drodze wypowiedzenia przez pracodawcę lub na mocy porozumienia stron, jeśli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie to obejmuje, co najmniej:

• 10 pracowników przy zatrudnieniu powyżej 100,
• 10% pracowników, gdy zatrudnionych jest co najmniej 100 ale mniej niż 300,
• 30% pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwie jest przynajmniej 300.

Przeczytaj też: Pożyczka bez udokumentowanych dochodów – dla bezrobotnych bez zarobków

Zwolnienia grupowe a odprawa

Pracodawca może uniknąć wchodzenia w zwolnienia grupowe i zwolnić pracowników w takiej liczbie, która nie powoduje wejścia w zwolnienia grupowe. Warto tutaj zaznaczyć, że mimo braku zwolnień grupowych, pracownicy otrzymują odprawy na podstawie przepisów o zwolnieniach indywidualnych z ustawy o zwolnieniach grupowych. Odprawa w oparciu o lata pracy także w tym przypadku ma swoje zastosowanie.

Pracownicy drobnych przedsiębiorców, zatrudniających mniej niż 20 osób, odprawy nie dostaną. Także, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 20 osób, ale rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z powodu nieprawidłowego stosunku do wykonywanej pracy przez pracownika, to nie można mówić o wyłączności przyczyny. Wówczas oznacza to, że pracownikowi nie należy się odprawa.

Przeczytaj też: Pełne oskładkowanie umów zleceń – zmiany w 2022 roku – nowe obowiązki, chorobowe, studenci

Odprawa a lata pracy – ile się należy?

Wysokość odprawy zależy od okresu zatrudnienia u pracodawcy. Odprawa zatem wynosi tyle co wysokość:

• jednomiesięcznego wynagrodzenia, gdy pracownik był zatrudniony krócej niż 2 lata,
• dwumiesięcznego wynagrodzenia gdy pracownik był zatrudniony od 2 do 8 lat,
• trzymiesięcznego wynagrodzenia, gdy zwolniony pracownik był zatrudniony przez ponad 8 lat.

Do podanych okresów wliczamy też okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy w przypadku gdy nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez poprzedniego pracodawcę.

Przeczytaj też: Co wolno robić na zwolnieniu L4? Kontrola urzędników w domu pobierającego zasiłek chorobowy

Jak pracodawca powinien wyliczyć wysokość odprawy?

Podstawą do wyliczenia odprawy są zasady obowiązujące przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Kwota ta nie może przekroczyć 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, a wypłata odprawy musi nastąpić najpóźniej do dnia, w którym został rozwiązany stosunek pracy lub w terminie wypłaty ostatniego wynagrodzenia.

Uwaga! W związku ze stanem epidemii wysokość odprawy nie może przekroczyć 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Kwestię tą reguluje artykuł 15 gd o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19 innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Przeczytaj też: Zwolnienie dyscyplinarne – co to jest i kiedy przysługuje pracodawcy? Powody

Warto tu zaznaczyć, że w przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych (artykuł 15 ustawa 9) lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń (z artykułu 15 gb ustawy 2) przepisy te mogą być również zastosowane, jak wyżej.

Przeczytaj też: Zatrudnienie niepełnosprawnego 2021 – dofinansowanie do wynagrodzeń z PFRON i ulgi – warunki, wysokość, kwoty, stopnie niepełnosprawności

Odprawa pieniężna przy zwolnieniu z pracy – podsumowanie

Odprawa przy zwolnieniach grupowych jest ściśle regulowana przez przepisy, podobnie jak zwolnienia indywidualne z przyczyn niezwiązanych z pracownikiem. Warunkiem otrzymania odprawy jest na ogół pozostawanie w stosunku pracy u jednego pracodawcy przez kilka lat (im więcej lat pracy, tym wyższa odprawa) oraz praca u pracodawcy, zatrudniającego więcej niż 20 osób. Z punktu widzenia pracownika lepszym rozwiązaniem wydaje się zatrudnienie u pracodawcy, który zatrudnia więcej niż 20 pracowników. Ci, którzy pracują w małych zakładach pracy, odprawy bowiem nie dostaną, bez względu na ilość przepracowanych lat.