Obligacje skarbowe 2023 – co to jest? Jak kupić? Państwowe, indeksowane o inflację czy korporacyjne?

Temat obligacji interesuje nie tylko profesjonalnych inwestorów, ale także i zwykłych obywateli, którzy lokują w nich swoje środki. Nazywamy je także rynkiem długu. Obligacje mogą być rządowe (skarbowe) i korporacyjne – emitowane przez firmy. Czym dokładnie są obligacje? Jak i iluletnie warto kupić?

Obligacje skarbowe i prywatne 2023 – co to jest? Definicja

Obligacja jest papierem wartościowym, na podstawie którego powstaje zobowiązanie pomiędzy emitentem a obligatariuszem, czyli kupującym. Ten pierwszy potrzebując pieniędzy emituje obligacje, by pozyskać kapitał. Obiecuje go zwrócić kupującemu inwestorowi za rok, 2, 5 lub 10 lat (obligacje roczne, 2-letnie, 5-letnie i 10-letnie). Wynagrodzeniem za korzystanie z kapitału są dla inwestora regularnie wypłacane odsetki. Emitent jest w tym czasie dłużnikiem obligatariusza, co sprawia, że możemy sklasyfikować obligacje jako umowę pożyczki.

Rodzaje obligacji – państwowe i korporacyjne

Jak wspomnieliśmy we wstępie na rynku długu występują 2 rodzaje obligacji:

• państwowe – inaczej rządowe lub skarbowe lub w przypadku Polski – obligacje Skarbu Państwa,
• korporacyjne – emitowane przez prywatne firmy, najczęściej duże przedsiębiorstwa takie jak banki, deweloperzy, fundusze emerytalne.

Istnieją obligacje krótkoterminowe – 3-, 6-, 12-miesięczne oraz długoterminowe 2-, 4-, 6-, 10-, a nawet 12-letnie. Inna typologia odnosi się do wartości ryzyka i wysokości oprocentowania – małe, średnie ryzyko oraz bardzo ryzykowne, określane obligacjami śmieciowymi – z wysokim ryzykiem.

Od czego zależy cena obligacji?

Zasada wyceny obligacji jest złożona z wielu czynników, a jednocześnie widać w niej pewne proste zależności. Podstawową jest wiarygodność danego państwa lub firmy. Im jest ona wyższa, tym wyższe są ceny.

Ostateczna cena obligacji zależy od:

• poziomu inflacji i wysokości stóp procentowych,
• sytuacji na rynku i polityki banków centralnych,
• form zabezpieczenia obligacji,
• tego, w jakiej walucie są denominowane – czy w twardych walutach tj. USD, euro czy może w złotówkach lub np. węgierskich forintach,
• czasu wykupu,
• ratingu emitenta – aaa, bbb/baa, ccc/caa itd.

Od czego zależy wysokość oprocentowania?

Wprost proporcjonalna do ceny obligacji jest wysokość oprocentowania. Podmioty cieszące się dużą wiarygodnością i, o których myśli się, że nie zbankrutują, oferują niższe odsetki od emitowanych przez siebie papierów wartościowych.

Kryzys gospodarczy a wartość rynku długu

Sytuacja w gospodarce ma wpływ na rynek obligacji i vice versa. Gdy dochodzi do zapaści w ekonomii danego państwa, obligatariusze szybko uciekają z kapitałem z rynku długu. Mogą przestać kupować nowe obligacje, nawet jeżeli oferowane za nie odsetki są podwyższane. Wtedy równia pochyła staje się faktem.

Co ciekawe, w Polsce w roku 2020 sprzedano rekordową ilość obligacji mimo obniżki oprocentowania. Mowa o 28,39 mld złotych w porównaniu do 17,29 mld złotych w 2019, 12,71 mld zł w 2018, 6,86 mld zł w 2017 i jeszcze niższych wartości wcześniej. Paradoks ten nie bierze się znikąd. W otoczeniu dołujących stóp procentowych, obniżonych do rekordowo niskich wartości, nie ma sensu trzymać pieniędzy na lokatach (sprawdź zalety ich zakładania online). Jednocześnie obawiając się ryzykownych wahań kursów na giełdzie czy też w innych aktywach, wielu Polaków woli pożyczyć bardzo tanio pieniądze polskiemu państwu.

Jak kupić obligacje?

W Polsce dostępne są m. in. obligacje indeksowane inflacją 4-letnie i 10-letnie. Istnieją dwie metody ich zakupu:

• zakup bezpośredni,
• zakup przez fundusze lub fundusze ETF.

Za rynek obligacji korporacyjnych w Polsce odpowiada odpowiada system Catalyst.

Przeczytaj też: Day trading – jak krótkoterminowo handlować na giełdzie? Strategia i emocje tradera

Obligacje skarbowe w Polsce – czy warto?

Obligacje skarbowe to jedna z najbezpieczniejszych form inwestowania pieniędzy. W dobie kryzysu finansowego i wysokiej inflacji często jednak nie skłaniamy się do zakupu z powodu nieatrakcyjnego oprocentowania papierów dłużnych. Od niedawna mamy jednak do czynienia bardzo ciekawą ofertą Skarbu Państwa, która oferuje z jednej strony bezpieczne obligacje skarbowe, a z drugiej indeksowanie o wartość inflacji, z jaką aktualnie mamy do czynienia.

Czy jest to idealny produkt finansowy mogący ochronić nasze oszczędności? Odpowiedź na to pytanie powinien znać każdy inwestor i zdecydować sam.

Jakie obligacje państwowe w Polsce są dostępne?

Pełna lista dostępnych do zakupienia obligacji skarbowych w naszym kraju znajduje się na stronie www.obligacjeskarbowe.pl. Wśród nich możemy wymienić:

Czym są obligacje skarbowe indeksowane inflacją?

Obligacje skarbowe indeksowane inflacją to bardzo podobny produkt do typowych i standardowych obligacji państwowych. Są one również emitowane przez Skarb Państwa, który jest gwarantem naszych obligacji. Możemy kupić je zarówno:

• przez Internet jak i telefon,
• czy w oddziale banku PKO BP.

Główną cechą wyróżniającą tego typu obligacje skarbowe jest fakt, iż są one indeksowane o wskaźnik aktualnej inflacji. Oznacza to, że nie mają stałego oprocentowania na przestrzeni trwania całego okresu na jaki są wykupione, a zmienne oprocentowanie ma wartość aktualnej inflacji, z jaką mamy do czynienia.

Posiadają one pełną ochronę państwa, a także dostępne są w różnych wersjach. Możemy kupić je zarówno w formie 4- i 6-letniej, a także 10- i 12-letniej. Co ważne, przez pierwszy rok trwania, obligacje oprocentowane są na ok. 5–6%. Dopiero w kolejnych latach oprocentowanie jest identyczne z poziomem aktualnej inflacji.

Kapitalizacja odsetek dokonuje się na końcu roku, a więc przy obligacjach skarbowych tego typu nie możemy korzystać z dobrodziejstwa procenta składanego.

Co ważne, wszystkie warunki obligacji indeksowanych inflacją są ustalone z góry i są jasne w momencie zakupu obligacji na cały okres ich trwania. Oznacza to, że odsetki czy warunki finansowe obligacji nie zmieniają się w trakcie trwania umowy. Jest to dość ważne, gdyż dzięki temu znamy warunki obligacji na całej przestrzeni od momentu ich rozpoczęcia do zakończenia.

Kapitalizacja odsetek: Kapitalizacja odsetek przy obligacjach skarbowych indeksowanych inflacją, obliczana jest na podstawie wzoru:

• marża (od 1% do 1,75% w zależności od długości obligacji) + inflacja.

Oznacza to, że jeśli inflacja wyniesie 12%, na koniec roku otrzymamy przy 10-letniej opcji:

1,5% + 12% = 13,5% odsetek od zdeponowanej sumy.

Zalety posiadania obligacji emitowanych przez państwo

Przede wszystkim obligacje skarbowe indeksowane inflacją pozwalają w dużej mierze realnie chronić nasze środki przed coraz silniejszą inflacją. Jest to jeden z najlepszych i najskuteczniejszych sposobów dostępnych na rynku. W porównaniu z lokatami bankowymi czy strukturyzowanymi produktami finansowymi z ochroną kapitału, obligacje państwowe w takiej formie pozwalają ochronić praktycznie większość naszych środków przed inflacją.

Same obligacje są również bardzo proste w zakupie i użytkowaniu. Nie musimy znać się na technicznych aspektach operacji finansowych, ani wykonywać żadnych skomplikowanych czynności. Możemy zakupu dokonać samodzielnie w każdej chwili przez dogodny dla nas sposób transakcji. Jest to szczególnie ważne dla osób, które nie są ekspertami w dziedzinie finansów, a po prostu posiadają środki, które chcą ochronić przed zainwestowaniem. W takich sytuacjach bardzo często osoby te są narażone na złe zarządzanie pieniędzmi i wplątanie się w niekorzystne transakcje finansowe, których nie rozumieją.

Jednym z największych plusów obligacji skarbowych jest bezpieczeństwo. Obecnie na rynku mamy niezliczone wręcz możliwości inwestowania pieniędzy. Gwarancja państwa jest porównywalna jedynie z gwarancją bankową. W praktyce oznacza to, że dopóki istnieje państwo polskie i jest wypłacalne, nie musimy obawiać się o zdeponowane pieniądze na obligacjach. Dużym plusem jest również wiarygodność co do warunków współpracy. Nie mamy zatem do czynienia w tej sytuacji z „drobnym druczkiem” czy innymi „haczykami”, które mogą pojawiać się przy innych produktach finansowych np. w prywatnych pozabankowych firmach finansowych czy w bankach o wątpliwej renomie.

Plusem obligacji indeksowanych inflacją jest również wysokość oprocentowania. Inflacja może utrzymywać się przez najbliższe lata na takim samym poziomie lub nawet wyższym. Żadne inne rozwiązanie na rynku z gwarancją ochrony kapitału nie będzie umożliwiało nam zarabiania kilkunastu procent rocznie na zdeponowanej sumie. Godząc się zatem na nieco mniejsze oprocentowanie w pierwszym roku obligacji, zyskujemy dostęp do bardzo atrakcyjnego oprocentowania w przyszłych latach.

Wady inwestowania w obligacje skarbowe

Państwowe obligacje skarbowe indeksowane inflacją mają również swoje minusy, o których warto powiedzieć i które należy wziąć pod uwagę, jeśli chcemy skorzystać z tego rozwiązania. Będą przede wszystkim to dwa główne problemy, takie jak brak całkowitej ochrony kapitału przed inflacją, a także podatek Belki.

Przede wszystkim, jeśli zamierzamy zainwestować nasze środki w ten instrument finansowy, powinniśmy mieć świadomość, iż nie uchroni on naszych pieniędzy w stu procentach przed inflacją. Choć zarobek będzie ku temu bliski, nadal będziemy tracili na takiej formie inwestowania pieniędzy. Dzieje się tak, gdyż pierwszy rok depozytu oprocentowany jest na sumę ok. 5 – 6%. Jest to 1/3 obecnej inflacji, co już na samym starcie spowoduje pewne straty pieniężne w ogólnym rozrachunku.

Drugim dość ważnym minusem, którego obawia się wiele osób chcących zainwestować środki w takie rozwiązanie, jest podatek Belki od wzbogacenia na lokatach. Obecnie istnieje on na lokatach w bankach, ale i również przy obligacjach skarbu państwa indeksowanych inflacją. Oznacza to, że będziemy musieli zapłacić 19% od zysków, jakie wypracujemy na takich obligacjach, co również pomniejsze nasz ogólny zarobek.

Uwaga! Jeśli myślimy o długoterminowym oszczędzaniu pieniędzy i działaniach antyinflacyjnych możemy uchronić się przed podatkiem Belki, łącząc obligacje skarbowe z IKE. Włączając obligacje do indywidualnego konta emerytalnego, nie zapłacimy podatku, jeśli zdecydujemy się wybrać pieniądze dopiero po 60. roku życia, gdy przejdziemy na emeryturę.

A co gdy zechcę wypłacić środki z obligacji wcześniej?

Jednym z najważniejszych pytań, które budzi również sporo obaw oraz emocji jest to, o wcześniejszą wypłatę środków z obligacji. Jak wiemy, wiele osób nie chce wiązać się długoterminowymi umowami i deponować pieniędzy na kilka — kilkanaście lat bezwarunkowo je zamrażając. Jest to naturalne i uzasadnione, gdyż nie wiemy, co wydarzy się w ciągu najbliższych lat, a naszą gotówkę chcemy mieć do dyspozycji pod ręką.

Mówiąc o państwowych obligacjach skarbowych indeksowanych inflacją, możemy wcześniej zerwać takie obligacje i wycofać nasze środki. Możemy dodatkowo jeszcze zarobić jeszcze pewną małą sumę do czasu wypłaty środków, która będzie jednak nieco mniejsza, niż planowy zakładany zysk.

Wykup obligacji możemy zrealizować w dowolnym momencie. Będzie to koszt dwóch złotych od każdej obligacji, ale nie więcej niż wypracowane odsetki. Oznacza to, że nie ma możliwości stracenia na obligacjach tego typu, a wraz z biegiem kolejnych lat opłata wykupu będzie mniej istotna, gdyż zarobimy więcej na obligacjach.

Czy warto skorzystać z inwestycji w papiery dłużne państwa?

Nie ma jednej konkretnej odpowiedzi na to pytanie, gdyż będzie ona indywidualna dla każdej osoby, która będzie je zadawała. Ogólnie rzecz biorąc, państwowe obligacje skarbowe indeksowane inflacją są korzystnym produktem finansowym i jedną z najlepszych opcji na ochronę kapitału w czasach inflacji. Obligacje te są jasne, przejrzyste, a także działają na prostych zasadach i co najważniejsze, prezentują korzystne parametry finansowe. Mają wiele plusów i zalet, a więc zdecydowanie można z nich bezpiecznie i pewnie korzystać.

Jeśli zatem warunki obligacji państwowych są dla nas zadowalające, jak najbardziej możemy z nich korzystać. Możemy robić to zarówno na małych, jak i średnich oraz dużych sumach. Możemy również wybierać różne terminy i nie być zablokowanym długoterminową aktywną obligacją.

Uwaga! Jeśli chcemy zdeponować w ten sposób duże sumy pieniędzy, warto wcześniej skontaktować się z niezależnym doradcą finansowym. Prywatny specjalista przeanalizuje naszą sytuację i podpowie nam konkretnie czy warto postawić na taki ruch.

Przeczytaj też: Kapitalizacja odsetek – czym jest procent składany? Wzór i przełożenie na zysk

Kto powinien zainwestować w obligacje państwowe indeksowane o inflację?

Jeśli wiemy już, że warto korzystać z takich obligacji, warto również powiedzieć, kto powinien korzystać z tej opcji w szczególny sposób. Przede wszystkim powinny być te osoby, którym bezwzględnie zależy na bezpieczeństwie zdeponowanych pieniędzy. Obligacje skarbowe, mogą zatem służyć jako główne źródło ochrony kapitału lub jako część wraz z np. z bankowymi lokatami.

Jest to również dobra opcja dla osób, które obawiają się inflacji i chcą spieniężyć swój majątek lub ochraniać pieniądze, które posiadają już w gotówce. Nie jest to idealny sposób na ochronę środków w 100%, ale idealny sposób na ochronę zdecydowanej większości pieniędzy, jaki posiadamy. Indeksowanie obligacji o inflację w kolejnych latach będzie dawało nam nawet kilkanaście procent dodatnich odsetek, co będzie nam bardzo trudno uzyskać przy innych komercyjnych np. bankowych rozwiązaniach.

Inwestycja w obligacje skarbowe tego typu jest również bardzo dobrym pomysłem dla osób, które stawiają na wygodę i nie mają samodzielnie czasu na doglądanie inwestycji, a także poświęcenie jej czasu.

Przeczytaj też: Bezpieczny portfel inwestycyjny – dywersyfikacja na kruszce, obligacje czy antyki?

Inwestycja w obligacje w 2023 roku – podsumowanie

Obligacje te to dobra opcja dla osób chcących deponować środki na wiele lat. W długofalowej perspektywie dobrym rozwiązaniem będzie powierzenie środków państwu, które będzie trzymało pieczę nad naszymi pieniędzmi. Jasne zasady ustalone przez państwo sprawiają, że nawet w tak odległym okresie czasowym będziemy mogli być spokojni o nasze pieniądze, gdzie to państwo reagować będzie na poziom inflacji.

Z obligacji antyinflacyjnych powinni również korzystać rodzice, którzy otrzymują świadczenia z Programu Rodzina 500 plus na dzieci i chcą przeznaczać takie sumy na przyszłość swoich pociech. Dzięki temu nie będą musieli wydawać środków na bieżące wydatki czy sztucznie kreować potrzeb, aby uniknąć strat. Będzie to zatem dobra opcja na przechowanie środków nawet przez wiele lat i przekazanie dziecku porównywalnej kwoty, którą rzeczywiście otrzymywali rodzice przez kilka – kilkanaście lat wstecz bez znacznej utraty na wartości.

Informacje zawarte w powyższym artykule nie stanowią rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, lub ich emitentów (Dz.U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715). Ani też nie stanowią “rekomendacji inwestycyjnych” ani “informacji rekomendujących lub sugerujących strategię inwestycyjną” w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku).