Decyzja RPP z 8. marca 2022 – stopy procentowe znowu w górę

W dniu 08.03.2022 miało miejsce kolejne, marcowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej – jedno z najbardziej wyczekiwanych w ostatnich czasach. Od momentu rozpoczęcia wojny na Ukrainie kurs złotówki drastycznie słabnie. Euro, dolar, frank czy funt drożeją nawet o 10% w ciągu zaledwie kilkunastu dni. NBP musi interweniować na osłabiającą się walutę, dlatego też dzisiejsze posiedzenie było niezwykle ważne.

Podwyżka stóp procentowych – decyzja RPP z 08.03.2022

Wysokość stóp procentowych to bardzo głośny temat od momentu rozpoczęcia pandemii. Decyzją RPP obniżono stopę referencyjną praktycznie z miesiąca na miesiąc 17 marca 2020 roku do 1%, 8 kwietnia to 0,5% i 28 maja do 0,1%. Były to historycznie niskie stopy procentowe, które spowodowały obniżenie WIBORU, a zarazem rat kredytów podczas pandemii. Nie mogło to trwać zbyt długo i w 2021 roku, decyzją z dnia 6. października Rada Polityki Pieniężnej rozpoczęła praktycznie comiesięczne, drastyczne podwyżki.

Historycznie wysoka podwyżka stóp

Dnia 08.03.2022 nastąpiła najwyższa podwyżka od 2000 roku i stopa referencyjna kształtuje się na poziomie 3,50%, stopa lombardowa na poziomie 4%, stopa depozytowa 3%, stopa redyskontowa weksli 3,55% i stopa dyskontowa weksli 3,60%. Decyzja ta pozytywnie wpłynęła na polską walutę, chwilowo umocniła się i kurs euro czy dolara spadł o około 10 groszy. Czy to długotrwały trend, czy tylko chwilowe ratowanie złotówki pokażą najbliższe dni i tygodnie.

Przeczytaj też: 100 pkt. bazowych podwyżki stóp procentowych – decyzja RPP z 6. kwietnia

Podwyżki stopy referencyjnej – historia

Jak wyglądały podwyżki stopy referencyjnej, do której zbliżony jest WIBOR 3M? Przedstawia to poniższa tabelka

Po podwyżkach stóp procentowych w lutym, prezes Adam Glapiński powiedział:

„Nie ulega żadnej wątpliwości z perspektywy czasu, który upłynął (…), że NBP podjął decyzję o rozpoczęciu cyklu podwyżek stóp procentowych we właściwym momencie” cyt. Za PAP.

Rzeczywiście patrząc teraz z perspektywy czasu i wydarzeń, które miały miejsce na przełomie lutego i marca – była to dobra, choć trudna decyzja. W lutym 2022 roku w posiedzeniu wzięli udział pierwszy raz nowi członkowie RPP powołani przez Prezydenta RP, więc oczy były zwrócone na tak ważne decyzje.

Dlaczego podwyższono wartość stóp procentowych?

Ekonomiści przed decyzją byli zgodni – podwyżka nastąpi, jednak debatowano o jej wysokości. Jedni twierdzili, że będzie to 0,25 lub maksymalnie 0,50 pkt. procentowego (50 punktów bazowych). Inni widząc ogromny spadek wartości polskiej waluty twierdzili, że podwyżka może wynieść nawet 100 punktów bazowych (1,00 pkt. %) czy 150 (1,50 pkt. %).

Przykład dolara pokazuje idealnie spadek wartości złotówki:

• 24.02 – moment rozpoczęcia wojny na Ukrainie – koszt dolara to 4,11 zł,
• 08.03  – koszt dolara chwilowo przekroczył poziom 4,60 zł.

Interwencja NBP związana z wyprzedażą walut obcych nie pomogła zbyt dużo i konieczna była podwyżka stóp procentowych. Spekulowano, że potrzeba zaskoczenia i ogromnej podwyżki stóp procentowych. Narodowy Bank Polski wypośrodkował wartość pomiędzy 0,50 spekulowaną jeszcze przed rozpoczęciem konfliktu na wschodzie Europy, a skrajnymi przewidywaniami 1,00-1,50 pkt. procentowych.

Przeczytaj też: Osłabienie złotówki wobec innych walut – euro i dolar z rekordami – co to oznacza? Co kupować?

Prognozy dla stóp procentowych na najbliższe miesiące – wpływ inflacji na działania NBP

Osłabienie polskiej waluty, wzrost cen surowców i prawdopodobne zmniejszenie ich ilości lub deficyt na rynku (gaz, ropa) potęgują wzrost inflacji. Im wyższa inflacja 2022, tym szybciej pieniądz traci na wartości, a stopa procentowa musi być wyższa. Już przed decyzją z 8. marca wnioskowano, że stopy procentowe mogłyby przekroczyć 4%, jednak powstrzymano się do podwyżki do poziomu 3,50 (stopa referencyjna).

Sytuacja gospodarcza i polityczna raczej trend wzrostowy utrzyma, jednak rozwój działań wojennych może spowolnić polską gospodarkę, co powinno oznaczać nieco mniej agresywną postawę RPP. Więcej na temat przewidywań będzie można powiedzieć za kilka dni, kiedy otrzymamy najnowsze dane odnośnie projekcji inflacji i PKB od analityków banku centralnego. Eksperci są zgodni – wchodzimy w okres stagflacji – czyli podwyższonej inflacji połączonej z mocnym wyhamowaniem gospodarczym.

Dbanie o wartość pieniądza przez NBP to kluczowy aspekt ich działań związanych z wartością stopy procentowej czy wyprzedażą rezerw w obcych walutach. Na dzisiaj ekonomiści przewidują kolejne podwyżki, jednak ich wartość będzie uzależniona od sytuacji na arenie gospodarczej i politycznej, która jest niezwykle dynamiczna.

Przeczytaj też: Kredyt mieszkaniowy a zmiana pracy lub jej utrata – czy trzeba poinformować bank?

Stopy procentowe a oprocentowanie lokat – sytuacja do 8. Marca

Osoby posiadające duże oszczędności w gotówce nie były szczęśliwe widząc to, co się działo od 2020 roku, kiedy stopy procentowe były bliskie zeru. Wszelkie lokaty miały oprocentowanie liczone w promilach, tak więc trzymanie pieniędzy na kontach oszczędnościowych i lokatach nie miało żadnego sensu. Jednak co z lokatami działo się po podwyżkach?

Październikowa decyzja Rady Polityki Pieniężnej o podwyżce stóp procentowych szybko ruszyła rynek lokat. W listopadzie średnie oprocentowanie lokat wyniosło 0,44%, w grudniu 0,68%, a w styczniu przekraczając 1% osiągnęło dokładnie poziom 1,02%. Oczywiście nie jest to koniec podwyżek i po decyzji z 8. marca o kolejnej podwyżce stóp procentowych trend ten będzie wyraźnie wzrostowy. Wciąż jednak jest to o ponad 8 pkt. procentowych mniej niż wynosi oficjalna inflacja w skali rok do roku (9,2% za styczeń), a od wspomnianych 1,02% trzeba odjąć jeszcze 19% podatku Belki.

Przeczytaj też: Wsparcie rządu dla kredytobiorców – wakacje kredytowe w 2022 i 2023 roku