Formularz informacyjny i inne obowiązki pożyczkodawcy

Polskie prawo zobowiązuje pożyczkodawcę do spełnienia szeregu obowiązków podczas obsługi swych klientów. Mało tego, przepisy zawierają wymagania dotyczące odpowiedniej prezentacji warunków i kosztów kredytu konsumenckiego w formularzu informacyjnym, a także w reklamach (chociażby poprzez podawanie RRSO). Zarówno pożyczki pozabankowe online, jak i kredyty gotówkowe wymagają rzetelnej analizy zdolności kredytowej klienta. Jakie jeszcze obowiązki zawarte są w ustawach? Co znajduje się w standardowym formularzu informacyjnym? Zapraszamy do lektury.

Warto na wstępie wyjaśnić definicję kredytu konsumenckiego. Polskie prawo rozumie przez niego „kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi”. Pisząc o nim, mamy też na myśli pożyczki, jak i kredyty gotówkowe udzielane przez banki. W poniższym artykule używamy tych sformułowań zamiennie w odniesieniu do wymagań wobec kredytodawcy lub pożyczkodawcy.

Formularz informacyjny kredytu konsumenckiego

W ustawie o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 roku został przedstawiony standardowy wzór formularza informacyjnego dotyczącego kredytu/pożyczki, będący rozwinięciem artykułu 13. Każda instytucja pożyczkowa lub bank powinien przedstawić informacje o swoim produkcie w tabelach usystematyzowanych w tenże sposób. Obowiązek ten dotyczy też pośredników kredytowych.

Formularz informacyjny powinien zawierać następujące dane:

• dane identyfikacyjne kredytodawcy i pośrednika, jeżeli on występuje,
• opis cech głównych kredytu, tj.: całkowitej kwoty kredytu, terminów i sposobów wypłaty środków pieniężnych, zasad i terminów ich spłaty, całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta, wzmiankę o kredycie wiązanym lub odroczonej płatności – jeżeli tego dotyczy umowa, wymagane zabezpieczenia kredytu, informację o tym czy kredyt przewiduje gwarancję całkowitej kwoty kredytu wypłaconej na jej podstawie,
• koszty kredytu, tj. stopę oprocentowania oraz warunki jej zmiany, rzeczywistą roczną stopę oprocentowania – RRSO, informacja o konieczności zawarcia dodatkowej umowy do umowy pożyczki, np. ubezpieczenia – jeżeli występuje, dodatkowe koszty związane np. z rachunkiem do obsługi wpłat, obsługą karty, warunki na jakich koszty związane z umową mogą ulegać zmianie, opłaty notarialne, skutek braku płatności lub opóźnienia w spłacie,
• inne ważne informacje, tj. informacja o prawie odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni, możliwość spłaty kredytu konsumenckiego przed czasem – jeżeli występuje i związana z nią prowizja, zastrzeżona przez pożyczkodawcę, informacja o sprawdzanych bazach danych,
• ewentualne dodatkowe informacje w przypadku sprzedaży kredytu na odległość, tj. dane identyfikacyjne kredytodawcy lub jego przedstawiciela, adres strony internetowej, informacja nt. organu nadzoru oraz prawa odstąpienia od umowy, wybór prawa właściwego i właściwości sądu – w przypadku, gdy podmiot pożyczający mieści się poza granicami Polski, język umowy i komunikacji.

Termin ważności formularza przepisy określają na minimum 1 dzień roboczy. Rozwinięciem formularza informacyjnego powinien być – dostarczony na trwałym nośniku – wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy – wraz z wypełnionymi danymi pożyczkodawcy. Część firm pożyczkowych ma dobrą praktykę dodawania koperty i nadrukowania na nich swojego adresu.

Polecamy spojrzeć bezpośrednio na wzór, do którego link zamieściliśmy powyżej i porównać go z formularzem, który udostępnia pożyczkodawca lub pośrednik kredytowy. W przypadku firm prezentowanych na DarmoPożyczka.pl – ranking darmowych pożyczek mogą Państwo mieć pewność, że ich formularze informacyjne są zgodne z prawem i zawierają wszystkie potrzebne informacje.

Przeczytaj też: Umowa kredytu konsumenckiego – co powinna zawierać?

Obowiązki informacyjne w reklamie

Już podczas prezentowania reklamy w internecie, prasie lub w telewizji, kredytodawca jest zobowiązany przestrzegać pewnych zasad prezentacji usługi. Traktuje o tym zresztą pierwszy artykuł z ustawy o kredycie konsumenckim dotyczący obowiązków. Mówi on o tym, że należy podać konsumentowi w sposób „jednoznaczny, zrozumiały i widoczny„:

• stopę oprocentowania kredytu wraz z informacją czy jest to stopa stała czy zmienna,
• całkowitą kwotę kredytu,
• wartość RRSO.

Te 3 podstawowe informacje powinny zajmować odpowiednią powierzchnię lub czas antenowy. Ich brak lub zamieszczanie małą czcionką jest karane przez instytucje takie jak UOKiK.

W stosownych przypadkach należy dodatkowo dodać informację nt:

• czasu obowiązywania umowy,
• całkowitej kwoty do spłaty przez konsumenta oraz wysokość rat,
• cenę towaru lub usługi, gdy kredyt konsumencki jest udzielany w ramach tzw. kredytu wiązanego.

Gdy pożyczkodawca wymaga, by zawarli Państwo dodatkową umowę, w szczególności umowę ubezpieczenia spłaty kredytu, a jej kosztu nie da się z góry określić, wymagane jest podanie informacji o tym obowiązku wraz z RRSO w przykładzie reprezentatywnym.

Przeczytaj też: Klauzule abuzywne w umowach kredytowych i pożyczkowych – rejestr i przykłady

Inne obowiązki informacyjno-wyjaśniające

Poza przedstawieniem formularza informacyjnego dla konkretnych, spersonalizowanych aspektów umowy kredytowej dla danego klienta – tj. kwoty pożyczki, okresu spłaty, kredytodawca jest zobowiązany dokonać wyjaśnień wszelkich treści informacji przekazanych przed zawarciem umowy (art. 11).

Ponadto, zgodnie z artykułem 12. należy na wniosek konsumenta, udostępnić mu bezpłatny projekt umowy kredytowej, jeżeli w oczach kredytodawcy spełnia on wymagania i posiada zdolność kredytową. Projekt ten powinien zawierać wszystkie spersonalizowane dane konsumenta wraz z wnioskowaną kwotą i prognozowanym harmonogramem spłat.

W sytuacji, gdy wysokość stopy oprocentowania zależy od wysokości stopy referencyjnej, a umowa zawierana jest w lokalu, kredytodawca lub pośrednik powinien również udostępnić informację o wysokości stopy referencyjnej (art. 27).

Przeczytaj też: Odrzucony wniosek o pożyczkę – najczęstsze powody

Weź promocyjną pożyczkę w Vivus.pl na 61 dni za darmo!

Obowiązek uzasadnienia negatywnej decyzji kredytowej

W przypadku, gdy odmowa kredytu jest spowodowana negatywnym wpisem w bazie BIK lub w bazach informacji gospodarczej, pożyczkodawca jest zobowiązany podać tę informację bezpłatnie i wskazać, które bazy sprawdzano (art. 10).

Ponadto, jeżeli pożyczka nie została ostatecznie udzielona lub nie została wypłacona we wskazanym terminie, kredytodawca jest zobowiązany zwrócić pożyczkobiorcy wszelkie opłaty i koszty uiszczone przez niego (art. 28a).

Przeczytaj też: Pożyczka a kredyt – podobieństwa i różnice. Kto udziela kredytu?

Zasady bezpiecznego pożyczania

Obowiązki kredytodawców są spisane w ustawie i tylko polski parlament może dokonać ich zmiany. Powyższy artykuł publikujemy z myślą o naszych czytelnikach i o bezpieczeństwie ich finansów. Te z kolei idzie tylko w parze z wiedzą. Nie należy też zapominać o odrobinie ostrożności, którą powinien zachowywać każdy.

Przed podaniem swoich danych na szemranej stronie internetowej lub u niepewnego agenta, który reprezentuje przysłowiową firmę-krzak, najlepiej dokładnie przejrzeć dokumenty, które udostępnia dany podmiot. W razie braku formularza informacyjnego lub wzoru umowy ramowej o pożyczkę, należy o nie poprosić. Obecna technologia sprawia, że w popularnych pożyczkach w 15 minut przez internet na konto możliwe jest błyskawiczne dopasowanie formularza informacyjnego do wnioskowanej kwoty i okresu spłaty.

Wystarczy na suwakach dobrać interesujące nas parametry, a następnie, bez przeładowywania strony kliknąć przycisk „Formularz informacyjny” na stronie pożyczkodawcy – jak na obrazku po prawej stronie.

Przeczytaj też: Wyłudzenie kredytu lub pożyczki – jak się przed nim chronić?

Ważne informacje nt. maksymalnych kosztów pożyczek zostały określone także w tzw. ustawie antylichwiarskiej – wielokrotnie zresztą nowelizowanej. Obecnie obowiązujące przepisy z tarczy antykryzysowej 1.0. określają z kolei maksymalne koszty pozaodsetkowe dla pożyczek powyżej 30 dni na 15% pożyczki i maksymalnie 30% kwoty zmiennej, która zależy od tego na ile lat pożyczamy (6% za każdy rok).